ΟΙ ΦΑΡΟΙ -Δημητρης Πετρομυλωνάκης
ΟΙ ΦΑΡΟΙ
Η Ελλάδα, μια χώρα ναυτική από τα βάθη της ιστορίας
της, με εκατοντάδες νησιά και τεράστια ακτογραμμή, είχε
ανάγκη να διασφαλίσει την ασφαλέστερη κατά το δυνατόν
διέλευση για όλα τα καράβια. Αυτή είναι και η αιτιώδης
σχέση ύπαρξης ενός μεγάλου αριθμού φάρων σε πλειάδα
σημείων, σε όλη την Eλληνική επικράτεια.
Στο Ελληνικό Φαρικό Δίκτυο υπάρχουν σήμερα εκατόν
είκοσι (120) πέτρινοι παραδοσιακοί Φάροι και Φανοί, οι
οποίοι κατασκευάστηκαν στα τέλη του 19ου με αρχές του
20ου αιώνα. Οι περισσότεροι εξ αυτών καταστράφηκαν
και επισκευάστηκαν μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι πέτρινοι αυτοί Φάροι και Φανοί αποτελούν
παραδοσιακά μνημεία με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική
κατασκευή, εξακολουθούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη
και ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, είναι συνδεδεμένοι με την
ναυτική παράδοση της Ελλάδας και αποτελούν σημείο
αναφοράς για τους ναυτιλλόμενους. Προστατεύονται από
τον Ν.3028/02 «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και
εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς», και τον Ν.
2039/92 «περί Κύρωσης της Σύμβασης για την Προστασία
της Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς της Ευρώπης». Μέχρι
σήμερα έχουν χαρακτηριστεί ως Διατηρητέα Ιστορικά
Μνημεία τριάντα ένας (31) εξ αυτών, με αποφάσεις του
Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, το ¼ δηλαδή του
συνολικού αριθμού τους, ενώ η Υπηρεσία Φάρων έχει
ζητήσει το χαρακτηρισμό δέκα επιπλέον φάρων, ως
Ιστορικών Μνημείων.
Η Υπηρεσία Φάρων (ΥΦ) ιδρύθηκε με το νόμο ΑΥΠΒ’ το έτος
1887 (ΦΕΚ 140) και εδρεύει από το έτος 1929, στον προλιμένα
του λιμένα του Πειραιά (Τέρμα Προποντίδος- Παλατάκι,
Πειραιάς-ΤΚ 18510) στο Νομό Αττικής.
Είναι ο αρμόδιος κρατικός φορέας, που έχει την
αποκλειστική δικαιοδοσία εγκατάστασης και λειτουργίας, του
συνόλου πυρσών του Φαρικού Δικτύου της Χώρας στα πλαίσια
ασφάλειας της ναυσιπλοΐας.
Αποστολή της ΥΦ είναι η εισήγηση για την ίδρυση,
τροποποίηση ή κατάργηση πυρσών, η κατασκευή, ο
εφοδιασμός, η επισκευή, η συντήρηση και η λειτουργία του
συνόλου του φαρικού δικτύου του Ελλαδικού χώρου, η
ενημέρωση της Υδρογραφικής Υπηρεσίας (ΥΥ) του ΠΝ, επί
συναφών με τους πυρσούς θεμάτων για την έκδοση και
δημοσίευση σχετικών αγγελιών προς τους ναυτιλλόμενους και η
συνεργασία με αυτήν για τη σύνταξη και τη δημοσίευση του
Φαροδείκτη Ελληνικών Ακτών, με σκοπό την ασφάλεια της
ναυσιπλοΐας και την αξιοποίηση του φαρικού δικτύου στους
επιχειρησιακούς σχεδιασμούς του ΠΝ και γενικότερα της
Εθνικής Άμυνας.
Η Υπηρεσία Φάρων αποτελεί ανεξάρτητη Ναυτική Υπηρεσία
υπαγόμενη στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού και μέσω της
εκτέλεσης του έργου της αποτελεί παραγωγική μονάδα του
Κράτους. Ο γεωγραφικός χώρος, στον οποίο δραστηριοποιείται
η ΥΦ, είναι κυρίως ο θαλάσσιος παράκτιος χώρος και ακτές που
περιβάλλουν την ηπειρωτική και νησιωτική Ελληνική
Επικράτεια.
Το Ελληνικό Φαρικό Δίκτυο το οποίο εκτείνεται σε μήκος
18.400 χλμ. επί των ακτών της Ελλάδος. Σήμερα οι 1297 πυρσοί
που συντηρούνται από την Υ. Φάρων εκτιμάται ότι καλύπτουν
πλήρως τις ανάγκες φωτοσήμανσης ενός εξαιρετικά μεγάλου
αριθμού νήσων, νησίδων και βραχονησίδων (9.835) καθώς και
1345 κόλπων και όρμων, 161 στενών και διαύλων και 520
λιμένων.
Οι εδώ και πολλά χρόνια φάροι βοηθούσαν τους ναυτικούς
αποκλειστικά την νύχτα επισημαίνοντας επικίνδυνες ξέρες και
νησιά . Όμως οι αυξημένες ανάγκες ναυτιλίας ,προκάλεσαν
όπως ήταν φυσικό την εξέλιξη τους . Έτσι σήμερα οι φάροι
αυξήθηκαν ,απέκτησαν χαρακτηριστικά ,μοναδικά για την
ταυτότητα καθενός. Αυτά τα χαρακτηριστικά είναι η εμβέλεια,
το χρώμα τους , το πλήθος αναλαμπών ανα συγκεκριμένη δέσμη
δευτερολέπτων , ύψος φανού και ανάλογα με το είδος της
λάμψης σε σταθερό, αναλαμπών, διαλείπων. Όταν η σήμανση
του φάρου θέλει να καταδείξει κάποια ασφαλή πλεύση τότε ο
φάρος έχει χαρακτηριστικά τομέως. Συνήθως όταν τον
βλέπουμε πράσινο πλέουμε ασφαλώς , ενώ όταν βλέπουμε τον
κόκκινο τομέα πλέουμε προς ναυτιλιακό κίνδυνο (συνήθως
αβαθή , ύφαλο κ.α). Πολλές φορές στις βράδυνες πλεύσεις για
δική μας εκπαίδευση θα πρέπει να εκπαιδευόμαστε στην χρήση
των φάρων για να βρούμε το στίγμα μας . Μπορούμε να
παίξουμε με τους φίλους μας κάνοντας ερωτήσεις του τύπου:
-Ποιον φάρο έχουμε δεξιά μας 045 από την πλώρη μας ??
-Τι σημαίνουν τα χαρακτηριστικά που γράφει ο χάρτης??
( Αν (2) 10ς 25μ 18Μ) Δύο αναλαμπές ,κάθε 10
δευτερόλεπτα, ύψος 25μέτρα και εμβέλεια 18Μ ο φάρος
Ψυτάλλεια)(τυχαίο το παράδειγμα )
– Τι φανάρια θα δούμε μπαίνοντας στο λιμάνι της Τζιας???
Θεωρώ αυτονόητο ότι ο κάθε ναυτιλλόμενος γνωρίζει ότι
μπαίνοντας σε λιμάνι δεξιά έχει τον πράσινο και αριστερά τον
κόκκινο φανό καθώς επίσης και στους στενούς διαύλους
ναυσιπλοΐας (Διαυλος Σαλαμίνας, Πρέβεζας, Θεσσαλονίκης
κλπ) . Εξασκήστε το μάτι σας και κάνετε αναγνώριση
μετρώντας από μέσα σας τα δευτερόλεπτα ( και ένα, και δυο,
και τρία ) αναζητώντας την ταυτότητα των Φάρων Τούρλος,
Μόδι, Ζούρβα ,Ψυτάλλειας. Εμπειρικά σας συμβουλεύω τους
φάρους της περιοχής σας να τους γνωρίζεται απέξω χωρίς να
ανατρέχετε στον χάρτη. Έχετε επίσης σαν ναυτιλλόμενοι την
υποχρέωση να αναφέρετε στα οικία λιμεναρχεία περίπτωση μη
λειτουργίας κάποιου Φάρου η Πυρσού. Μιλήστε στους Φάρους
,γνωρίστε τους και αγαπήστε τους , κάποτε όταν χρειαστεί θα
σας μιλήσουν και αυτοί.-