Ο Καιρός –Γιαννης Καρυωτάκης

Μάρτιος 2021

Γιάννης Καρυωτάκης

Sailing Mimosa

 

Βλέπετε τα συννεφάκια πάνω στον Προφήτη Ηλία, αύριο θα βγάλει αέρα, λέει ο καπετάν Αντρέας, ψαράς από τον πατέρα του και τον παππού του. Οι παλιοί, κοίταζαν τον ουρανό, ένιωθαν τον καιρό και έκαναν τις εμπειρικές προβλέψεις τους, όχι πάντα αβάσιμες.  Μίλαγε η εμπειρία μιας παράδοσης χρόνων. Σήμερα η επιστημονική μετεωρολογία έχει κάνει μεγάλη πρόοδο, καταλαβαίνουμε όλο και περισσότερο την φυσική της ατμόσφαιρας, έχουμε ισχυρότερους υπολογιστές που μας επιτρέπουν να κάνουμε δύσκολες προσομοιώσεις και να είμαστε ικανοί να προβλέπουμε τον καιρό για τις 2-3 προσεχείς μέρες με ακρίβεια.

Πριν πάμε παρακάτω, τα μετεωρολογικά δελτία, τα αρχεία gribs, και οι τόσες εφαρμογές στα τηλέφωνα και tablettes, δεν απαλλάσσουν  τον σημερινό ιστιοπλόο να κοιτάει πρωταρχικά τον ουρανό και την θάλασσα με τον ίδιο τρόπο όπως ο  καπετάν Αντρέας. Μετά ρίχνουμε μια ματιά στον μετεωρολογικό χάρτη που τον παρακολουθούμε μέρες τώρα και σχηματίζουμε μια προσωπική γνώμη για το τι συμβαίνει. Ας υπενθυμίσω δυο τρείς πολύ βασικές έννοιες.  Η κύρια μεταβλητή που μας ενδιαφέρει είναι η ατμοσφαιρική πίεση. Την μετράμε σε mbar(mb),  η εκτο-Pascal(hPa) και παλαιοτέρα σε χιλιοστά του υδράργυρου (mmHg). Η μέση τιμή της στην επιφάνεια της θάλασσας είναι 1013,25hPa = 1013,25mb = 760mmHg. Πάνω από την μέση τιμή μιλάμε για υψηλές πιέσεις, αντικυκλώνα ή ψηλό βαρομετρικό,  ισοδύναμο με καλό καιρό και κάτω από την μέση τιμή μιλάμε για χαμηλές πιέσεις, χαμηλό βαρομετρικό, που σημαίνει ότι ο καιρός θα χαλάσει. Στον χάρτη θα βρούμε τις ισοβαρείς γραμμές, που προκύπτουν από τη γραμμική ένωση των τόπων εκείνων οι οποίοι έχουν την ίδια ατμοσφαιρική πίεση κατά την ίδια στιγμή. Η κατεύθυνση του αέρα είναι σχεδόν εφαπτόμενη σε αυτές τις γραμμές.  Στο βόρειο ημισφαίριο, ο αέρας περιστρέφεται όπως οι δείκτες του ρολογιού γύρω από το κέντρο ενός υψηλού βαρομετρικού και αντίθετα γύρω από ένα χαμηλό.  Έτσι εάν είμαστε ανατολικά από ένα χαμηλό βαρομετρικό θα έχουμε νοτιά και βορειά εάν είμαστε ανατολικά από ένα υψηλό.   Όσο ποιο κοντά είναι οι ισοβαρείς τόσο ποιο πολύ αέρα θα έχουμε. Με την πλάτη γυρισμένη στον αέρα, στο βόρειο ημισφαίριο, αριστερά έχουμε το χαμηλό βαρομετρικό και δεξιά το υψηλό !

Σήμερα 16 Μαρτίου 2021, έχουμε δυτικό, Πουνέντης. Γιατί ;  Ένα βαρομετρικό χαμηλό είναι πάνω από την Μαύρη θάλασσα, ένα υψηλό πάνω από τον Βισκαικό κόλπο. Αποτέλεσμα, εμείς έχουμε δυτικό και στην Νότιο Γαλλία βορειά και ισχυρό μάλιστα γιατί συνδυάζει την επιρροή και των δυο βαρομετρικών που δίνουν αμφότερα βορειά. Με τον ίδιο μηχανισμό δημιουργείται και το γνωστό μελτέμι. Με αυτό το παράδειγμα καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να έχουμε μια πλατιά εικόνα και όχι μόνο τι καιρό κάνει στο Κάβο Ντόρο. Αυτή την εικόνα βάζουμε στο μυαλό μας και βλέπουμε μέρα με την μέρα πως εξελίσσεται η κατάσταση. Σεπτέμβριος 2020, είμαι στην Μονεμβασιά, αρχές της βδομάδας, Τρίτη 15 Σεπτεμβρίου 2020, φυσάει λίγο, κοιτάζω τον καιρό και βλέπω την αριστερή εικόνα. Την Παρασκευή ο Ιανός θα καταστρέψει πολλά σκάφη στο Ιόνιο. Εμείς Τετάρτη βράδυ είμαστε καλυμμένοι στο Πόρτο Χέλι και οι φίλοι μου στο Ιόνιο έφυγαν βόρεια. Είχαμε 48 ώρες μπροστά μας !

 

Μέχρι στιγμής δεν κοίταξα σχεδόν καμία πρόβλεψη, κανενός, μόνο τους χάρτες ! Πίσω από κάθε πρόβλεψη είναι και ένα μετεωρολογικό μοντέλο. Για να κάνουν προβλέψεις οι μετεωρολόγοι θα χωρίσουν την ατμόσφαιρα σε κύβους με κάποιο μήκος πλευράς που μετράμε σε χιλιόμετρα ή καλύτερα σε δέκατα της μοίρας. Στο εσωτερικό αυτού του κύβου θα λάβουν υπόψιν τους ότι ξέρουμε από την φυσική της ατμόσφαιρας, και θα τρέξουν προσομοιώσεις για να προβλέψουν τον καιρό. Φυσικά το τι συμβαίνει σε ένα κύβο επηρεάζει και τους αμέσους διπλανούς. Ένα τοπικό φαινόμενο, λόγω της γεωγραφίας του εδάφους π.χ., που έχει διαστάσεις αρκετά μικρότερες από την πλευρά του κύβου, είναι αδύνατο να προβλεφθεί. Όσο ποιο μικρή η πλευρά του κύβου τόσο μεγαλύτερη η ακρίβεια του μοντέλου αλλά τόσο και μεγαλύτερους υπολογιστές χρειαζόμαστε για να βρούμε μια λύση σε μερικές ώρες και όχι σε χρόνια ! Έτσι έχουμε α) τα γενικά μοντέλα με μεγάλες πλευρές και βάθος χρόνου μέχρι 10-14 μέρες, π.χ. το US GFS, το ευρωπαϊκό ECMWF, το καναδέζικο GEM, το γαλλικό  Arpege και άλλα β) τα τοπικά μοντέλα με μικρές πλευρές και περιορισμένο βάθος χρόνου μέχρι 2-4 μέρες, που λαμβάνουν υπόψιν την τοπολογία του εδάφους, νησιά, βουνά στενά, π.χ. το WRF, COSMO, Aladin, Ikon-EU, NEMS, Skiron (του ΕΚΠΑ Αθηνών), Arome. Από κάτω θα βρείτε μια λίστα μοντέλων που γνωρίζω[1].

  1. GFS του αμερικανικού οργανισμού ΝΟΑΑ. Κάνει προβλέψεις για 10-15 μέρες και η πλευρά του είναι 25Km, ή 0,5ο. Συχνά τα τοπικά μοντέλα θα το χρησιμοποιήσουν σαν αρχικό σημείο για τις προσομοιώσεις τους.
  2. ECMFW, το ευρωπαϊκό παρόμοιο με το GFS. Πλευρά 0,5ο
  3. WRF τοπικό μοντέλο, πλευρά 12Km, προβλέψεις για 5 μέρες, και πλευρά 4Km, προβλέψεις για 2 μέρες. Λαμβάνει υπόψιν την γεωγραφία. Το χρησιμοποιώ συχνά.
  4. NEMS τοπικό μοντέλο, πλευρά 5Km, προβλέψεις για 3 μέρες
  5. Arpège ανάλογο του WRF
  6. ICON-EU γερμανικό τοπικό μοντέλο, πλευρά 7Km, προβλέψεις για 5 μέρες

Όταν λοιπόν ανοίγουμε το γνωστό Windy διαλέγουμε πρώτα το μοντέλο. Με ένα γενικό μοντέλο π.χ. ECMWF παίρνουμε μια γενική ιδέα του τι προβλέπεται για πολλές μέρες και κατόπιν κοιτάμε το NEMS ή το ICON-EU π.χ. για μεγαλύτερη ακρίβεια. Δεν ξεχνάμε να συγκρίνουμε τα μοντέλα έχοντας στον μυαλό ότι δεν είναι ευαγγέλιο !  Και πάντα κοιτάμε τον ουρανό !

Η πρόσβαση στα μοντέλα γίνεται με διάφορες εφαρμογές που είτε σου δίνουν μασημένα κουκιά, π.χ. meteo.gr, windy.com, Lamma (http://www.lamma.rete.toscana.it/mare/modelli/vento-e-mare) είτε μας δίνουν πρόσβαση στα αρχεία gribs και κατόπιν χρειαζόμαστε μια εφαρμογή να τα διαβάσουμε. Σημειωτέων τα  αρχεία gribs περιέχουν πολλές άλλες πληροφορίες, ρεύματα, θάλασσα, πιθανότητά καταιγίδας κτλ.

Που παίρνω τον καιρό :

  1. Ελληνικό meteo https://meteo.gr/anemologio.cfm
  2. Ποσειδων https://poseidon.hcmr.gr/el η προτίμηση μου. Υπάρχει και η εφαρμογή Poseidon Weather0 στο google play για Android
  3. Windy https://www.windy.com/?37.766,24.769,7
  4. Lamma ιταλικό αρκετά διαδομένο στους ξένους ιστιοπλόους http://www.lamma.rete.toscana.it/mare/modelli/vento-e-mare
  5. Windfinder και Windguru ποιο πολύ για windsurf και παραλίες
    1. https://www.windfinder.com/#7/37.9052/26.4661
    2. https://www.windguru.cz/map/?lat=36.02155121382042&lon=26.813196482830126&zoom=6.5
  6. Weather on line το αγγλικό site https://www.wofrance.fr/meteo/marine

Οι περισσότερες προβλέψεις δίνουν την μέση τιμή του αναμενόμενου αέρα. Ο κανόνας λέει ότι προσθέτουμε 50% για τις ριπές !

Υπάρχουν αρκετές εφαρμογές που επιτρέπουν να φορτώνει κανείς αρχεία gribs. Μερικά από αυτά τα αρχεία είναι δωρεάν και άλλα με χρόνια ή μηνιαία συνδρομή. Πολλά από τα προγράμματα ναυσιπλοΐας, Navionics boating, iNavX, TZiBoat, ISailor, OpenCPN, Scannav, μπορούν να φορτώσουν αρχεία gribs και μάλιστα προσφέρουν routing.

  • Δωρεάν αρχεία gribs για το μοντέλο WRF και το Skiron του ΕΚΠΑ είναι εδώ. Το αγαπημένο μου site ! https://openskiron.org/en/openwrf

Εφαρμογές φόρτωσης και ανάλυσης αρχείων gribs

  1. W4D (AppleStore) Weather 4D, τρέχει σε Ετήσια συνδρομή για τοπικά μετεωρολογικά μοντέλα, φορτώνει αρχεία από το OpenSkiron επικοινωνεί με ISailor, και iNavX, παίρνει και στέλνει tracks, έχει routing.
  2. Xygrib https://opengribs.org/en/xygrib Για PC windows και δωρεάν. Το ποιο ολοκληρωμένο.
  3. Sailgrib https://www.sailgrib.com/ και PocketGrib για iPad.
  4. Squid https://www.squid-sailing.com/en/
  5. Και άλλα !

Εκτός από τον αέρα τα αρχεία gribs περιέχουν και άλλες πολύ χρήσιμες πληροφορίες. Την κατεύθυνση και ύψος των κυμάτων. Το πρόβλημα στην θάλασσα είναι πιο πολύ το κύμα από τον αέρα. Τα CAPE και CIN. CAPE ανώτερο του 2000 σημαίνει μεγάλη πιθανότητα τοπικής καταιγίδας με θυελλώδης ανέμους.

Στις θάλασσες μας και σε όλη την Μεσόγειο με καλή κάλυψη του 4G, κοντά στις ακτές δεν είναι πρόβλημα να φορτώσουμε οποιοδήποτε αρχείο gribs. Μακριά από τις ακτές και στην μέση του Ατλαντικού θα χρειαστεί δορυφορικό τηλέφωνο και το κόστος ανεβαίνει.

Το μελτέμι, ετησία !

Ένα υψηλό βαρομετρικό στην κεντρική Ευρώπη σε συνδυασμό με ένα χαμηλό στην ανατολική Τουρκία θα δημιουργήσουν βόρειους ισχυρούς ανέμους όπως σήμερα στην Νότιο Γαλλία !

Το W4D σε εικόνες σε iPad

Σύγκριση Arpege και WRF με W4D 16 Μαρτίου 2021

Πάμε Μήλο (ξέχασα τον εγκλεισμό !)  Routing και αέρας με W4D 19 Μαρτίου 2021 5:30 πμ από Φάληρο. Η καλύτερη διαδρομή δεν είναι η ευθεία

Εικόνες από το XyGrib

 

 

[1] Πηγή http://www.plaisance-pratique.com/Options-de-navigation-en-mer-Egee?lang=fr#meteo

Leave a comment

google-site-verification: google4dc3a8990fdc5417.html G-F0EYY2HBGF